خرید خودرو ایرانی؛ باکیفیت یا داغون؟!
ژانویه 19, 2021
بررسی کیفیت خودروهای داخلی مسئله‌ی تازه‌ای نیست. مدتی است که خودروهای خارجی به کشور وارد نمی‌شوند و خریداران ایرانی چاره‌ای جز خرید خودروهای داخلی را ندارند. همین مسئله باعث شده که بازار خودرو رقابتی نباشد و کیفیت خودروها دیگر مسئله‌ی مهمی به شمار نمی‌آید. با اینکه می‌دانیم کیفیت یک ماشین مستقیما با جان مردم در ارتباط است. درواقع در خودرو، جان تنها یک انسان مطرح نبوده و مسئله حفظ سلامت تک‌تک افرادی است که در جاده‌ها و خیابان‌ها در رفت‌وآمد هستند. با این حال خودروسازان داخلی هیچ تلاشی در جهت بهبود کیفیت خودروهای خود نمی‌کنند. حال برویم ببینیم آیا خرید خودرو داخلی می‌ارزد یا خیر؟
خودروسازان تا چه حد در عدم تولید خودروی باکیفیت مقصرند؟
خودروسازان دلایل متعددی برای کیفی نبودن محصولات خود دارند و معتقدند که این صنعت با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. خودروسازان در حال حاضر با کمبود شدید نقدینگی مواجه هستند. به همین دلیل سعی کرده‌اند که ظرفیت تولید را بالا ببرند . ظرفیت تولید بیشتر یعنی فروش بالاتر. البته افزایش قیمت دلار نیز مسئله‌ی تولید را با مشکل مواجه می‌کند. البته این موضوع به این معنا نیست که خودروسازان در بی‌کیفیتی محصولاتشان بی‌تقصیرند. شرکت‌های دانش بنیان زیادی هستند که ایده‌های خلاقانه‌ی زیادی در جهت بهبود کیفیت خودروها ارائه کرده‌اند. اما خودروسازان معتقدند که سرمایه گذاری روی این ایده‌ها هزینه‌ی بسیار بالایی برایشان دارد و شرکت‌های خودروسازی از پس تامین آن‌ها برنمی‌آیند. علاوه بر آن اگر این ایده‌ها عملی شوند، افزایش قیمت شدید خودروها و اعتراض خریداران را به دنبال دارند.
دولت تا چه حد در بی‌کیفیتی خودروهای داخلی موثر است؟
بسیاری از کارشناسان و مردم بر این باورند که حمایت همه‌جانبه‌ی دولت از خودروسازان، دلیل اصلی بی کیفیتی خودروهاست. تولید خودروهای بی‌کیفیت، افزایش قیمت خودروها بدون توجه به مسائل جانبی و عدم پرداخت بدهی‌های بانکی تنها بخشی از کارهایی است که خودروسازان در سایه حمایت دولت انجام می‌دهند. البته دولت برای این مورد دلایل خود را دارد که یکی از آن‌ها ارتباط مستقیم و غیر مستقیم بسیاری از مشاغل به صنعت خودرو سازی است. بحث اشتغال‌زایی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشوردر هر دوره‌ای بوده است. در صورتی که دولت چتر حمایتی خود را از روی صنعت خودروسازی بر دارد بسیاری از این مشاغل به تعطیلی کشانده می‌شوند. مدیران خودروسازی نیز با آگاهی از این مسئله به سوء استفاده‌های خود از شرایط ادامه می‌دهند.
. کارشناسان همچنین می‌گویند که در حال حاضر صنعت خودروسازی دومین صنعت بزرگ کشوراست. به همین دلیل مجبور کردن صنعتی با این قدرت برای افزایش کیفیت و تولید خودروهای بهتر کاری غیرممکن است. چراکه مدیران این صنعت خود به این موضوع آگاه بوده و به همین دلیل تلاشی برای بهبود شرایط خودروسازی نمی‌کنند.
تحریم‌ها تا چه حدی بر کیفیت خودروهای تولیدی موثر بوده است؟
تا قبل از ریاست جمهوری دونالد ترامپ و آغاز تحریم‌ها، صنعت خودروسازی کشور شرایط بهتری داشت. بسیاری از خودروسازان خارجی نظیر کیا، تویوتا، پژو، رنو، هیوندا، بی‌ام‌و و… محصولات خود را وارد بازار ایران کرده بودند و قراردادهای خوبی میان این شرکت‌ها با خودروسازان داخلی بسته شده بود. شرکت‌های بسیاری هم در ایران به مونتاژ و عرضه‌ی این خودروها پرداخته بودند. در کشور مشکل تامین قطعه وجود نداشت و قطعات با کیفیت به راحتی وارد کشور می‌شد. اما یکباره ورق برگشت. تحریم‌ها آغاز شد و بسیاری از کشورهای خارجی یکی یکی ایران را ترک کردند.
خودروسازان را با بحرانی به نام کمبود قطعات مواجه شدند. خروج ناگهانی خودروسازان خارجی و وابستگی خودروسازان به این شرکت‌ها باعث شد که خودروهای ناقص زیادی روی دست خودروسازان بماند و قطعات موردنیاز برای تکمیل آن‌ها در دسترس نباشد. در چنین شرایطی شرکت‌های داخلی برای جبران کمبود قطعات وارد کار شدند. اما به دلیل دانش و آگاهی ناکافی و کمبود تجهیزات، قطعات تولیدی، کیفیت قطعات قبلی را نداشت. به همین دلیل خودروهایی که پس از خروج خودروسازان خارجی تولید شدند به‌اندازه خودروهای قبلی کیفیت نداشتند.
کلام پایانی، آیا واردات خودروهای بی‌کیفیت بر شرایط تولید داخلی موثر بوده است؟
خرید خودرو؛ به دلایل مختلف ازجمله نوسان در تولید و واردات خودرو، نرخ ارز و تورم، با تغییرات زیادی روبه‌رو می‌شود. همچنین به‌دلیل عدم اطلاع افراد از مشخصات فنی و شرایط بازار و غیرمنطقی بودن نرخ‌های اعلامی، افراد تمایل کمتری به خرید و فروش ماشین از خود نشان می‌دهند. ازسویی تجربه‌ی ما در تمام این سال‌ها نشان می‌دهد که 72% خودروهای کارکرده دارای حداقل یک مشکل فنی یا بدنه هستند؛ در چنین شرایطی نیاز به متخصصین خبره و مجرب احساس می‌شود تا علاوه‌بر راهنمایی در خرید خودرو دست دوم کارشناسی شده و مطمئن، در امر فروش خودرو کارکرده با قیمت واقعی نیز به ما کمک کنند.
شماری از کارشناسان معتقدند که حضور خودروهای بی کیفیت چینی و استقبال بی نظیر مردم از این خودروها، باعث افت کیفیت تولید شده است. خودروهایی که بدون توجه به ایمنی و نکات فنی خودرو، فقط به ظاهر آن‌ها توجه شده است. قیمت پایین این خودروها باعث شد که بسیاری از خریداران ایرانی فریب بخورند و اقدام به خرید این نوع خودروها بکنند.
استقبال خریداران از خودروهای جدید چینی، خودروسازان را به این فکر انداخت که به‌جای تمرکز بر بهبود کیفیت با مونتاژ و عرضه این خودروها مشتریان خود را حفظ کنند. به همین دلیل خودروسازان داخلی شروع به بستن قرارداد با شرکت‌های چینی کردند و خودروهای آن‌ها را با قیمتی مناسب به خریداران بفروشند. بنابراین بازار فروش آن‌ها حفظ‌شده و تلاش‌ها برای افزایش کیفیت خودروها فراموش شد.
